Frisse energie in de daklozenopvang

Waar kan ik als trainee beter langs dan bij de allereerste organisatie die gebruik maakte van Het Rooster. Ik ga op bezoek bij de daklozenopvang in Utrecht. Het Smulhuis en de Sleep Inn zijn twee laagdrempelige manieren om mensen die geen eigen dak hebben even bij te laten komen. In de Sleep Inn kunnen dak- en thuislozen overnachten voor een paar euro en in de Smulhuis wordt elke dag een gevarieerde maaltijd gekookt. De organisaties draaien bijna volledig op de kracht van vrijwilligers.

Elsbeth Spoor, manager bij de Tussenvoorziening vertelt: “Vrijwilligers zijn een mooie aanvulling op de betaalde krachten. Ze brengen frisse energie, zijn onbevooroordeeld en geven aandacht geven aan je medemens. Dat maakt vrijwilligers echt bijzondere mensen.”

Het gemak van zelfroosteren

Ruim 200 vrijwilligers zijn actief bij het Smulhuis en de Sleep Inn. Ochtenddiensten, avonddiensten, koksdiensten of gasten ontvangen. Vrijwilligers zijn cruciaal in het laten draaien van de nachtopvang en de maaltijden. Elsbeth vertelt dat in de sector Zorg en Welzijn veel vrijwilligers actief zijn. Zonder vrijwilligers zouden veel taken niet kunnen worden uitgevoerd, maar Elsbeth voelt ook de spanning tussen betaalde krachten en vrijwilligerswerk. Het is zoeken naar een balans in een organisatie die in ontwikkeling blijft. Zij vertelt: “vooral werken in de nachtopvang kan soms echt een uitdaging zijn. Met name dak- en thuislozen vinden soms van alles van hulpverlening. Als vrijwilligers goed zijn voorbereid en ingewerkt, kunnen zij juist vanuit hun compassie dat vooroordeel over hulpverlening weg nemen en er vooral gewoon zijn voor de gasten.”

Het Rooster begon ooit bij het Smulhuis en de Sleep Inn. Zelfroosteren was altijd al de norm. Vrijwilligers vulden in een map met papieren roosters in wanneer ze weer zouden komen. Sinds 2006 wordt er gebruik gemaakt van online zelfroosteren. Het grote voordeel volgens Elsbeth is dat je vrijwilligers zelf de regie laat houden. “De vrijwilliger is eerst aan zet. Mensen plannen zichzelf in en kunnen ook zelf weer ruilen. Het is heel simpel. Van een groen rooster word ik blij en als er nog rode vakjes zijn, weet ik dat we even moeten opletten.”

Meer dan alleen zelfroosteren

Omdat het Smulhuis en de Sleep Inn al zo lang gebruik maken van Het Rooster is het meer dan alleen zelfroosteren. Het Rooster is ook de plek waarop informatie gedeeld wordt. Bij het Smulhuis staat elke dag het menu vermeld, dan koken de koks in de wintermaanden niet elke dag stamppot. In het logboek van de Sleep Inn kunnen de vrijwilligers ook hun opmerkingen kwijt over hun dienst, zodat de volgende ploeg precies weet waar ze aan toe zijn. Die extra functies zijn ideaal voor het hele team.

Elsbeth vertelt: “Vrijwilligers inzetten vraagt ook echt wat van je organisatie. Ook als je met vrijwilligers werkt, heb je verantwoordelijkheden als werkgever. Door Het Rooster kun je precies zien hoe lang en hoe veel iemand werkt.” Daarom legt Elsbeth de nadruk op de randvoorwaarden. “Zorg dat je vrijwilligers goed inwerkt en regelmatig evalueert met hen. We hebben ook constant aandacht voor de werving van nieuwe vrijwilligers, daardoor creëer je een continuïteit in je organisatie.”

Blijven dromen

Het Rooster is makkelijk en toegankelijk. Het biedt een goede basis om te blijven groeien en ontwikkelen. Elsbeth vertelt over de plannen om een 24-uurs opvang op te zetten. “Daar is echt behoefte aan. Stel jij hebt ’s ochtends nergens om naar toe te gaan, dan zou je toch ook liever onder een warm dak blijven waar aandacht voor je is?”

In het Smulhuis gaan steeds meer gasten ook meewerken. Elsbeth wordt nog enthousiaster: “Door gasten een rol te geven, geef je hen het gevoel dat ze er echt bij horen. Dat ze de regie over hun eigen leven weer kunnen oppakken. Je ziet dat ze vol trots hun handen uit de mouwen steken.”